Veel jongeren zijn bang om een burn-out te krijgen. Terecht, volgens het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS), want het aantal burn-outs onder jongeren (van 16 tot 35 jaar) is vorig jaar ook gestegen. Dat zou vooral liggen aan de grote tijdsdruk die ze ervaren, aan eenzaamheid (vooral in de leeftijdsgroep tot 25 jaar) en aan flexibele arbeidscontracten. Hoofdkraan.nl, platform voor freelance opdrachten, vertelt hoe je de valkuilen vermijdt.

 

De zorgen van de zelfstandige

Voor wie een vast contract wil, kan een tijdelijke aanstelling veel spanning opleveren. Voor zzp'ers is die onzekerheid zelfs een vast gegeven. Het helpt om eerlijk te zijn over je kopzorgen. Een façade van drukbezetheid ophouden levert enorme stress op en vergroot het gevoel van eenzaamheid – één van de andere risicofactoren voor een burn-out. Hoewel de meeste zzp'ers het niet graag toegeven, liggen ze bijna allemaal weleens wakker van die onzekere inkomsten. De één maakt zich zorgen of er volgende maand genoeg binnen gaat komen, de ander probeert zichzelf wijs te maken dat er tegen de tijd dat 'ie pensioengerechtigd is toch al geen pensioenen meer bestaan, dus dat het niet erg is dat hij niets opbouwt. Nog een ander weet juist niet waar ze de tijd vandaan moet halen voor die extra klus, maar ze heeft al toegezegd want ze wil de klant niet kwijt. Niels Goossens, operations manager van Hoofdkraan.nl, onderschrijft dit probleem. “Wij zien dat freelancers regelmatig opdrachten aannemen die eigenlijk niet in hun agenda passen. Dit veroorzaakt een té hoge werkdruk. Daarom adviseren wij om eerst goed in te schatten of een opdracht binnen de gestelde tijd te realiseren is, alvorens de opdracht te accepteren.”

Werkruimte delen met andere ondernemers, of regelmatig samenkomen, is voor veel freelancers een goeie oplossing. Onderling praat je makkelijker over zulke zorgen dan met anderen. En je voorkomt eenzaamheid.

 

Meer, sneller, beter

Maar dan wenden we ons gauw weer tot Twitter om te proberen meer volgers te krijgen. Want we moeten door, door, door. En daarmee komen we op die andere risicofactor voor een burn-out, die voor de hele beroepsbevolking geldt: tijdsdruk. Die is hoog en dat vinden we logisch. Wie succes heeft, heeft het meestal druk. Dus wie het druk heeft, lijkt succesvol.

Veel volgers hebben op social media is een doel op zich geworden voor sommigen. Net als veel geld verdienen. En na veel komt meer. Targets kunnen altijd hoger. Maar om een burn-out te voorkomen zul je jezelf ander soort doelen moeten stellen en andere manieren moeten kiezen om ze te verwezenlijken. Plezier krijgen in wat je doet en hoe je het doet, dat is de sleutel tot een ontspannen werkhouding. Deze tips helpen daarbij.

 

Durf nee te zeggen

Wie weleens heeft gevlogen weet dat je eerst je eigen zuurstofmasker moet opzetten voordat je anderen gaat helpen. Je kunt pas goed helpen als je zelf in orde bent. Dat is in je werk niet anders. Dus loopt je hoofd over, krijg je niet genoeg slaap of staat je agenda vol? Zeg dan nee tegen de eerstvolgende die iets van je vraagt.

Komt dat niet onprofessioneel over? Welnee! Zeg eerlijk dat je er nú geen tijd voor hebt en dat je dingen alleen doet als je weet dat je er voldoende aandacht aan kunt schenken om ze goed te doen. Vertel ook wanneer je er wel tijd voor hebt. Niet elke klus is een spoedklus.

Zo reduceer je de tijdsdruk. Hoe zorg je er verder voor dat je in orde bent?

 

Plan pauzes in

Een pauze kan kort zijn, met een ommetje, of langer: een dagje weg, een weekend of een week. Je hoeft niet eens fysiek weg te gaan, je kunt ook een socialmediapauze inlassen. Of na tien uur 's avonds je mail niet meer checken of je telefoon eens thuislaten tijdens zo'n ommetje – een bevrijdende ervaring.

Plan je pauzes in en hou je eraan. Als je altijd denkt: “Ik maak eerst af wat er moet en dan neem ik even vrij,” dan komt het er nooit van. Want er is altijd nog werk te doen. Om rust in je hoofd te krijgen, helpt het om langere pauzes van tevoren door te geven aan opdrachtgevers en mensen met wie je samenwerkt. Of vertel duidelijk dat je na zessen alleen bereikbaar bent voor spoedzaken. Als anderen er rekening mee kunnen houden, is het zelden erg dat je er even niet bent. En ben je eigen baas? Als het écht slecht uitkomt, heb je er soms meer stress van om te gaan, dan om het uit te stellen. Maar plan in dat laatste geval wel meteen je nieuwe pauze in.

 

Zorg goed voor je lijf

Het klinkt saai, maar het is cruciaal: met gezonde eet- en drinkgewoontes voel je je energieker dan als je elke avond toegeeft aan die zin in een drankje om te ontspannen. Of als je alwéér iets kant-en-klaars bestelt, omdat je het te druk hebt om te koken. En het effect versterkt zichzelf: voel je je eenmaal energieker, dan heb je al snel minder behoefte aan die slechte gewoontes.

Ook bewegen is voor velen van ons een eeuwig 'moetje'. Want geen tijd, geen zin of geen puf. Maar die puf komt juist terug als je genoeg beweegt. Zoek wel een moment uit waarop je er mentaal de rust voor hebt. Bijvoorbeeld een tijdstip waarop er anders toch niet veel uit je handen zou komen. Dan kost het je eigenlijk nauwelijks tijd.

Genoeg slapen is zo mogelijk nog belangrijker. Oké, er zijn mensen die je een watje vinden als je meer dan vijf uur per nacht slaapt. Of als je werkweken maakt van minder dan tachtig uur. Stoer doen was leuk op school, maar in het zakelijk verkeer betalen opdrachtgevers je niet omdat je stoer bent, maar omdat je je werk goed doet. Als je moe bent, verslapt je aandacht, duren taken langer en heb je er weinig plezier in. En juist plezier in je werk, energie en aandacht zijn factoren die het verschil maken tussen een middelmatige uitvoerder en een goeie uitvoerder. Op wie van die twee denk je dat de wereld zit te wachten?

 

Bekijk wat je uit handen kunt geven

Dat hoeft niet meteen te betekenen dat je iemand moet aannemen – dat kan ook tot meer stress leiden. Een min-of-meer vaste samenwerking, of iemand aan wie je klusjes kunt doorspelen, werkt vaak net zo goed. Delegeren kun je leren.

Ondernemers kunnen vooral praktische zaken uitbesteden. Een bemiddelingswebsite als Hoofdkraan.nl kan helpen om nieuwe opdrachtgevers te vinden en om, als je die eenmaal hebt, een borgsom te vragen en de factuur te versturen. Je kunt ook een apart factuurprogramma gebruiken, al dan niet gecombineerd met een urenregistratie. Er zijn gratis varianten of betaalde abonnementen, die je meestal eerst gratis mag uitproberen. En geef je bijvoorbeeld trainingen? De ene locatie neemt je veel meer praktische zaken uit handen dan de andere. Let niet alleen op de huurprijs van een ruimte, maar ook op de extra's. Vraag andere ondernemers naar hun ervaringen met zulke praktische oplossingen.

Succes met ontstressen!