Zelf als je nog niets van ondernemen en het starten van een bedrijf afweet, heb je er ongetwijfeld al eens over gehoord of gelezen. Het ondernemingsplan, oftewel het businessplan. Wat is het precies en wat staat er in? Is het echt nodig voor het starten van je bedrijf en moet je het dan zelf doen of kun je het beter uitbesteden?
Zoveel vragen en ook nog eens talloze verschillende antwoorden. De experts zijn het misschien niet eens over de noodzaak van een ondernemingsplan klassieke stijl, maar het goed doordenken van je plannen wordt door iedereen toegejuicht. Of zoals Eisenhower zei in oorlogstijd:
“Plans are nothing. Planning is everything!’
Wij hebben een grondige selectie gemaakt van alles wat er te zeggen valt over ondernemingsplannen, financiële plannen, marktonderzoeken en het starten van een bedrijf en een compleet overzichtsartikel voor je gecreëerd.
Inhoudsopgave
Vijf redenen om een businessplan te schrijven
‘Het beste plan past op de achterkant van een bierviltje!’ Je oom, buurman of penvriend heeft het je vast al verteld. Al die tijd en energie die je steekt in het maken van plannen voor je nieuwe onderneming, kun je beter besteden aan daadwerkelijk beginnen. Maar is dat ook echt altijd zo? Hieronder lees je vijf redenen waarom je wel een ondernemingsplan moet schrijven.
1. Het dwingt je om je plannen goed te doordenken
Herken je dat? Je bent ervan overtuigd dat je het beste idee van de wereld hebt, maar zodra je het gaat uitwerken, dingen op gaat zoeken, navraag doet en advies van derden inwint, blijken er toch veel meer haken en ogen aan te zitten, dan je aanvankelijk dacht. Het maken van een businessplan dwingt je om geen stappen over te slaan en overal aan te denken.
2. Het voorkomt onnodige fouten in de startperiode
Natuurlijk leer je van je fouten, maar dat betekent niet dat je ze allemaal hoeft te maken. Fouten zorgen er vaak voor dat je weer opnieuw moet beginnen of dat je op zijn minst vertraging oploopt. Achteraf bezien had je dan gewild dat je die tijd geïnvesteerd had in het beter uitwerken van je plannen.
3. Het is noodzakelijk voor het verkrijgen van financiering
Jij weet natuurlijk allang dat met jouw idee een financier zijn geld dubbel en dwars terugverdient, maar iemand anders kan niet in jouw hoofd kijken. Je moet diegene daarom zien te overtuigen met een steengoed, waterdicht plan. Hoe beter jouw plan, inclusief financiële berekeningen, hoe minder risico voor de financier en hoe eerder hij zal willen investeren.
4. Het helpt je de toekomst te voorspellen
Confucius wist het al 500 jaar voor Christus: ‘Als je de toekomst wilt weten, bestudeer dan het verleden'. Door gedegen marktonderzoek te doen voor je businessplan kun je leren van ontwikkelingen en fouten van anderen om zo jouw bedrijf een gezonde koers te laten varen.
5. Het zorgt dat je grip houdt op je liquiditeit
Veel ondernemingen gaan vroegtijdig ten ziele omdat er cashflow problemen ontstaan. Een goed businessplan geeft je inzicht in je liquiditeit en cash flow vooraf, zodat je altijd een noodplan hebt als de bankrekening even het rood in schiet.
Kijktip #1 | TEDTalk - Twee redenen waardoor ondernemingen falen - en hoe je ze kan vermijden
Knut Haanaes (strateeg en coauteur van Your strategy needs a strategy) laat ons zien hoe je het evenwicht houdt tussen het perfectioneren van wat je al weet en het doen van onderzoek naar nieuwe ideeën -- en hij legt uit hoe je twee grote valkuilen in de strategie kunt vermijden.
Vijf redenen om geen businessplan te schrijven
Maar wat als je nou echt geen zin hebt om dat plan te schrijven? Zijn er dan ook goede redenen te verzinnen, die je tijdens de borrel of vlak voor je naderende faillissement kan opnoemen, waarom je nooit iets op papier hebt gezet? Natuurlijk zijn die er ook. Let op:
1. Investeerders hebben geen interesse in een stapel papier
Het draait allemaal om het vertrouwen scheppen dat jij een goede investering bent, dus dat moet je weten over te brengen. Als jij dat kan door een briljante pitch, een geweldig praktijkvoorbeeld of een prototype, dan is dat een veel beter plan! Niemand heeft zin in een document vol luchtfietserij ter dikte van een telefoonboek.
2. Een goede ondernemer is wat anders dan een goede schrijver. Waar wil je je tijd aan besteden?
Je hebt een goed plan in je hoofd en je weet precies waarom jij de aangewezen persoon bent om dat uit te voeren, dus je gaat… schrijven? Was schrijven onderdeel van je goede plan en was je daar de aangewezen persoon voor? Focus op waar je goed in bent en probeer de rest op een andere manier op te lossen of uit te besteden.
3. Het is een kwestie van tijd voordat je plan waardeloos wordt
De tijd is nog nooit zo snel gegaan als nu. Technologische en andere ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op en doordat we leven in een informatiesamenleving verspreidt deze kennis ook nog eens razendsnel. Als jij een geweldig idee hebt en eerst plannen gaat schrijven, dan is de kans groot dat iemand anders je te snel af is of jouw idee alweer achterhaald is door nieuwe ontwikkelingen.
4. Je verspilt tijd aan zaken die nooit realiteit zullen worden
Hoeveel kennis je ook hebt en hoe goed je idee ook is, ook jij kan niet in de toekomst kijken. Een groot gedeelte van ieder businessplan is daarom koffiedik kijken. Natuurlijk kan je leren van in het verleden gemaakte fouten en iedereen zal je aanmoedigen om te praten en blijven praten met mensen met kennis en ervaring. Maar om het nou allemaal in een plan te zetten? Binnen een maand ontdek je weer iets of komt er een unieke mogelijkheid op je pad, waar je nooit aan gedacht had, die je doet besluiten een compleet nieuwe koers te varen.
5. Een ondernemingsplan heeft het risico je blind te maken voor nieuwe mogelijkheden
Nu we het toch hebben over die unieke mogelijkheden, die soms zomaar op je pad komen... Je interacteert altijd met andere mensen en in die synergie ontstaan soms mooie, onverwachte dingen. Wat doe je dan als je net dat ondernemingsplan hebt geschreven? Stel je voor… na twee maanden hard werken, investeringen in business coaches of accountants heb je eindelijk je businessplan af en een week later ontstaat het meest fantastische idee. Dikke kans dat jij denkt: “Laat maar heel even zitten, ik heb net een volledig plan uitgewerkt en dit past daar niet in”.
Als we het je vooralsnog niet gemakkelijker hebben gemaakt met het lijstje voors en tegens, denk dan aan de wijze woorden van Randy Rausch, een Amerikaanse informaticus, die wereldwijd bekendheid kreeg door de manier waarop hij omging met alvleesklierkanker: 'You can always change a plan, but only if you have one'.
Welke vragen moet je sowieso beantwoorden in je ondernemingsplan?
Je hebt de knoop doorgehakt en je gaat dat businessplan schrijven. Welke vragen moet je dan voor jezelf en al je lezers van je businessplan beantwoorden? Met andere woorden. Over welke zaken moet je goed nadenken voordat je je onderneming start.
1. Wat is de doelstelling van je bedrijf?
Wat beoog je te bereiken met je bedrijf? Omschrijf heel kort wat het concept inhoudt.
2. Welk probleem lost het op?
Wie zijn jouw klanten en waarmee help je ze? Hebben ze een probleem, kun je hun leven gemakkelijker maken of kun je misschien waarde toevoegen? Hoe doet een klant nu, wat jij in de toekomst voor hem wilt doen?
3. Oplossing
Formuleer een waardepropositie. Hoe ga jij de klant helpen en waarom zou hij dit moeten verkiezen boven zijn huidige oplossing of staat van zijn. Geef een voorbeeld of beschrijf cases van hoe het zou kunnen werken.
4. Waarom nu?
Waarom kom je nu met dit product of deze dienst op de markt? Betreft het een technologische ontwikkeling, die vroeger simpelweg niet bestond. Sluit het aan bij een veranderde tijdsgeest of een recente trend die jouw oplossing populair maakt?
5. Wie en waar is jouw klant?
Hoe zou jij jouw klant omschrijven en waar vind je hem? Is het bijvoorbeeld iemand die veel televisie kijkt, in winkelcentrums rondloopt of op het internet surft? En hoe groot is die doelgroep van klanten? Hoe kan jij ze bereiken en als je ze te pakken krijgt, hoeveel hebben zij dan te besteden aan jouw product of dienst?
6. Concurrentie
Wie levert nu aan jouw toekomstige klanten of zal dat in de nabije toekomst gaan doen? Met andere woorden: Wie zijn jouw concurrenten en wat maakt jou beter dan je concurrenten?
7. Product
Hoe ziet het product of de dienst er precies uit en wat is er voor nodig om het te maken of het te kunnen leveren?
8. Business Model
Hoe ben je van plan je geld te verdienen aan dit product of deze dienst? Wat wordt de prijs? Is jouw klant een eenmalige of terugkerende klant? Hoe ga je de verkoop en de distributie regelen? Werk je met een klantenlijst of heb je een pijplijn?
9. Team
Wie heb je allemaal nodig om jouw bedrijf waar te maken? Heb je iemand nodig die een product gaat ontwikkelen of maken? Heeft het misschien ook onderhoud nodig en wie gaat het verkopen en doet het relatiebeheer? Zal jij eindverantwoordelijk zijn of zoek je daar iemand anders voor?
10. Financieel
Tot slot moet je vijf begrotingen opnemen. Een investeringsbegroting, een exploitatiebegroting, een liquiditeitsbegroting en een begroting van je privé-uitgaven.
Kijktip #2 | How to write a business plan?
Een leuk, kort, informatief animatiefilmpje over het schrijven van een businessplan. De stappen worden helder en precies uitgelegd en het Welsh accent van de verteller is prettig om naar te luisteren.
Kijktip #3 | How to finish your business plan in 1 day
Kan je niet wachten om te beginnen, maar zie je wel degelijk de toegevoegde waarde van een businessplan? Bekijk dit filmpje en leer hoe je een businessplan innen acht uur op papier krijgt.
Handige tool #1 | Business Model Canvas
Werk je graag met een sjabloon? Een invuloefening waardoor de belangrijkste facetten in een oogopslag duidelijk worden. Download dan het Business Model Canvas. Miljoenen ondernemers zijn je al voorgegaan.
Download het Business Model Canvas HIER.
Handige tool #2 - One Page Business Model
Van vergelijkbare omvang is het One Page Business Model. Dit businessplan is uitermate geschikt voor freelancers, omdat zij geen werknemers in dienst zullen nemen en in de meeste gevallen geen financiering nodig hebben. Je kunt het template simpel naar Word kopiëren en beginnen met het invullen van de vragen.
Download het One Page Business Model HIER.
Wat staat er precies in een financieel plan?
Zal jij in staat zijn de komende jaren de rente en aflossing van jouw lening te betalen? Dat is de belangrijkste vraag die een bank zich stelt bij het beoordelen van een aanvraag. Zij zijn dan ook bovenal geïnteresseerd in jouw financiële plan. Daaruit moet blijken dat ze zich om jou geen zorgen hoeven te maken. Maar jij wil sowieso zelf zeker weten dat je je geen zorgen hoeft te maken. Het financiële plan bestaat uit vijf onderdelen.
1. Investeringsbegroting
De investeringen die noodzakelijk zijn voor het starten van je bedrijf, neem je op in de investeringsbegroting. Je maakt daarbij onderscheid tussen vaste en vlottende activa. Vaste activa zijn middelen die langer dan een jaar in je bedrijf aanwezig zullen zijn. Denk bijvoorbeeld aan een laptop, een auto of eventuele machines. Vlottende activa zijn middelen die minder dan een jaar meegaan. Visitekaartjes, kosten voor een jurist die je algemene voorwaarden opstelt, maar ook je eigen levensonderhoud in de opstartfase kun je onder vlottende activa scharen. Houd ook rekening met onvoorziene uitgaven!
2. Exploitatiebegroting
Een exploitatiebegroting is een verwachting van je omzet en je kosten. Hoeveel omzet en hoeveel kosten denk je te maken in het eerste jaar? Zet het totaal aan kosten (zowel inkoopkosten, als overige kosten als verzekeringen en afschrijvingen) onder het totaal aan omzet en trek hier ook de verschuldigde belastingen vanaf. Je weet zo precies hoeveel je overhoudt. Mocht er een negatief bedrag verschijnen, dan zul je natuurlijk ergens de kosten moeten drukken of de prijs moeten verhogen. Let op dat op een exploitatiebegroting je moet rekenen in bedragen exclusief btw.
3. Liquiditeitsbegroting
Voor een liquiditeitsbegroting is het juist belangrijk om uit te gaan van bedragen inclusief btw. Het gaat hierbij namelijk om het geld dat je maandelijks uitgeeft en ontvangt. Het laat zien of je genoeg geld op je rekening hebt om aan je verplichtingen te voldoen en misschien extra investeringen te doen. Je maakt een liquiditeitsbegroting door allereerst je beginsaldo per 1 januari te bepalen. Vervolgens maak je per maand een overzicht van je verwachte inkomsten en uitgaven, zodat je inzicht krijgt in welke maanden je tekorten of overschotten zitten. Het is verstandig om rekening te houden met het feit dat de meeste debiteuren laat betalen (gemiddelde is 45 dagen).
4. Financieringsbegroting
In de eerder beschreven plannen is al veel duidelijk geworden, maar met wiens geld ga je dit allemaal financieren? Is dit eigen vermogen? Of vreemd vermogen? Onder eigen vermogen valt je eigen geld, maar ook de bedrijfsmiddelen die je al hebt en inbrengt, zoals bijvoorbeeld een auto, maar ook leningen van families. Onder vreemd vermogen worden zakelijke financiers verstaan, zoals banken en leveranciers. Je maakt hierbij onderscheid tussen schulden op korte en lange termijn schulden. Een bank zal gemiddeld genomen verwachten dat je minimaal 20% eigen vermogen inbrengt. Pas dan ben je voldoende solvabel. Solvabiliteit is de verhouding van je eigen vermogen ten opzichte van het totaal benodigde vermogen.
5. Begroting privé-uitgaven
Je bank kan je hier tegenwoordig goed bij helpen met handige overzichten gebaseerd op je afschrijvingen, maar zorg dat je goed grip hebt op wat je wanneer privé nodig hebt. Denk aan het huishouden, vakanties, verzekeringen, maar ook die nieuwe koelkast of gordijnen
Luistertip #1 | The Tim Ferriss Show
Velen kennen Timothy Ferriss van zijn bestseller ‘Een werkweek van 4 uur’, maar heb je ook al eens naar zijn podcast geluisterd? Hij interviewt zijn gasten aan de hand van onderwerpen als investeren, sport, ondernemen en kunst en je kunt gesprekken terugluisteren met onder andere Arnold Schwarzenegger, Edward Norton, Malcolm Gladwell en Mike Shinoda. Zijn doel in ieder gesprek is om de tactieken,tools en routines te leren die deze mensen succesvol hebben gemaakt. Als je bijvoorbeeld wel wat hulp kan gebruiken bij het in toom houden van je privé-uitgaven tijdens je startfase, dan moet je eens luisteren naar de podcast met Mr. Money Mustache, een Canadees die op zijn dertigste met pensioen ging en met zijn gezin leeft van $25.000,- per jaar.
Klik hier om meteen te luisteren.
Hoe doe je marktonderzoek?
Hoe weet jij eigenlijk dat jouw beoogde doelgroep zit te wachten op jouw product of dienst? Fingerspitzengefühl? Op basis van de voorspellende gaven van je buurvrouw of die goede tip die je oom je een paar maanden geleden gaf op de verjaardag van je opa? Doe marktonderzoek! Dat hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn en kan op een aantal verschillende manieren.
Zoek naar bestaande bronnen
Waarom opnieuw het wiel uitvinden? Er zijn verschillende digitale bronnen, waar je hele waardevolle marktinformatie kunt vinden. We zetten een aantal opties voor je op een rij:
CBS
Het Centraal Bureau voor de Statistiek is een voor de hand liggende keuze. Op de website tref je actuele onderzoeksinformatie over economie en maatschappij op zowel nationaal en regionaal niveau.
Panteia
Panteia is een onafhankelijk onderzoeksbureau voor economisch en sociaal beleidsonderzoek, maar ook voor marktonderzoek. Je kunt de onderzoeksrapporten in de verschillende categorieën zoeken op hun website.
Rabobank
De Rabobank biedt cijfers en trends in de verschillende sectoren, op het gebied van internationaal ondernemen en in inzicht in economische ontwikkelingen.
Branchevereniging
Klop bij je branchevereniging aan voor de ontwikkelingen en prognoses in jouw branche. De ene branchevereniging is wat scheutiger met het verstrekken van informatie zonder een lidmaatschap dan de ander, maar je wordt er altijd een beetje wijzer van.
Doe een enquête (kwantitatief onderzoek)
Als er geen bruikbaar onderzoek voorhanden is, kun je zelf een onderzoek starten. Een online enquête is eenvoudig en goedkoop gestart. Je kunt snel veel mensen bereiken, die in het comfort van hun eigen huis een vragenlijst kunnen invullen. Je moet echter ook die mensen zien te vinden en te bereiken. Zoek bijvoorbeeld een samenwerking met iemand die jouw beoogde doelgroep al bedient. Hij of zij kan misschien jouw enquête meenemen in de nieuwsbrief of op social media delen. Als jouw doelgroep uit studenten bestaat, dan willen ze misschien in een koffietentje of op een festival wel twee minuten besteden aan jouw vragen als daar iets leuks tegenover staat.
Persoonlijke interviews
In datzelfde koffietentje zou je er ook voor kunnen kiezen om een persoonlijk gesprek aan te knopen met een aantal mensen die jij beschouwt als potentiële klanten. Als je met een aantal mensen praat, krijg je al snel een beeld van wat jouw doelgroep van jouw nieuwe product of dienst verwacht.
Concurrentieanalyse
Naast je doelgroep moet je ook je concurrenten kennen. Gedeponeerde jaarrekeningen zijn openbaar en kun je opvragen bij de Kamer van Koophandel. Een perfecte manier om te kijken hoe concurrenten het doen. Is er sprake van omzetgroei of juist omzetdaling? Allemaal waardevolle informatie, voordat je begint. Vraag je ook af waar de verschillen en de overeenkomsten zitten. Welke producten bieden ze aan, aan welke doelgroep, tegen welke prijs en waar ga jij het verschil maken?
SWOT-analyse
Tot slot ken je de SWOT-analyse misschien nog van je economie-lessen op de middelbare school vroeger. Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats. Zorg dat je sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen in kaart brengt, zodat je je er goed van bewust bent en erop kan anticiperen.
Je ondernemingsplan laten schrijven - wie kies je?
Herken je de toegevoegde waarde van een ondernemingsplan, maar ben je moedeloos geworden van alle informatie en wil je vooral lekker met je onderneming aan de slag gaan? Besteed het werk dan uit aan een specialist. Het netwerk van Hoofdkraan.nl zit vol met verschillende experts, die je allemaal op hun eigen manier met het schrijven van een businessplan kunnen helpen. Lees hieronder de mogelijkheden op een rij.
Een compleet ondernemingsplan door een specialist
Je kunt het schrijven van een ondernemingsplan volledig uitbesteden aan een specialist. Hij zal dan op basis van jouw input het volledige plan, inclusief persoonlijk verhaal, marketing en financieel plan verzorgen en eveneens zorgen dat dit op een aantrekkelijke manier gepresenteerd wordt.
Kijk bijvoorbeeld eens naar de volgende freelancers in onze database.
Een financieel plan laten schrijven door een specialist
Veel ondernemers hebben een duidelijke visie, een helder beeld van de markt en een marketingplan voor ogen. Ze hebben hun bedrijfsidee niet zomaar opgevat, maar het is het resultaat van maandenlang onderzoek en gesprekken voeren. Hier hebben deze ondernemers geen specialist meer voor nodig. Het financieel plan is echter een ander verhaal. Want het goochelen met cijfers is niet voor iedereen weggelegd. Je kunt daarom ook kiezen om alleen je financieel plan te laten schrijven door een expert.
Deze freelancers zouden je daarbij kunnen helpen.
Je businessplan laten controleren
Het zelf schrijven van je businessplan is vaak een goede voorbereiding op de realiteit. Het dwingt je om na te denken over zaken die je wellicht in eerste instantie over het hoofd had gezien. Het kan daarom juist een goed idee zijn om toch door de zure appel heen te bijten en dat ondernemingsplan zelf te schrijven. Je kan in dat geval een specialist benaderen om jouw plan te controleren en eventueel aan te laten scherpen.
Deze freelancers uit ons netwerk hebben hier ervaring mee.
Kijktip #2 | TEDTalk - De allerbelangrijkste reden waarom startups slagen
Bill Gross (oprichter van Idealab, een incubator voor nieuwe uitvindingen, ideeën en bedrijven) is veel startups begonnen en hij heeft veel andere begeleid - hij was benieuwd naar waarom sommige startups slagen en andere floppen. Hij verzamelde data van honderden bedrijven, die van hemzelf en van anderen, en rangschikte elk bedrijf op vijf belangrijke kenmerken. Hij ontdekte dat één kenmerk er uitsprong, dat zelfs hem verbaasde.